اگر قصد واردات کالا را دارید، یکی از مراحل کلیدی و پرچالش، ترخیص کالا از گمرک است. بدون ارائه کامل و صحیح مدارک، فرآیند ترخیص متوقف میشود و ممکن است با هزینههای سنگین انبارداری، جریمه، یا حتی برگشت کالا مواجه شوید. در این مطلب، به صورت ساده و کاربردی، تمام مدارک موردنیاز برای ترخیص کالا را به همراه نکات مهم هر یک معرفی میکنیم.
پیشفاکتور (Proforma Invoice): نخستین سند رسمی بین خریدار و فروشنده است که در آن اطلاعاتی مانند نوع و تعداد کالا، قیمت، شرایط پرداخت، شرایط تحویل (مثلاً FOB یا CIF)، محل بارگیری، و مشخصات طرفین درج شده است. پیشفاکتور پایه بسیاری از مجوزها و ثبت سفارشهاست و باید دقیق و شفاف باشد.
فاکتور نهایی (Commercial Invoice): این سند پس از توافق نهایی بین طرفین صادر میشود و مبنای محاسبه هزینههای گمرکی و مالیاتی قرار میگیرد. اطلاعاتی همچون کد تعرفه کالا (HS Code)، ارزش نهایی کالا، شرایط پرداخت و تحویل، شماره سفارش و مشخصات دقیق فروشنده و خریدار باید در آن ثبت شده باشد. فاکتور نهایی باید کاملاً با پیشفاکتور مطابقت داشته باشد.
لیست عدلبندی (Packing List): Packing List مشخص میکند که کالاها در چه بستهبندیهایی و با چه ابعادی حمل شدهاند. در این سند، تعداد کارتنها، وزن خالص و ناخالص هر بسته، ابعاد، و نحوه چینش کالا در کانتینر یا پالت درج میشود. این اطلاعات برای بازرسی و تطبیق فیزیکی در گمرک ضروری است.
بارنامه (Bill of Lading / Airway Bill): سند حمل بار است که توسط شرکت حملونقل صادر میشود. بارنامه باید شامل اطلاعات کامل فرستنده، گیرنده، مشخصات کالا، نوع حمل، شماره کانتینر (در حمل دریایی) و شرایط حمل باشد. در حمل دریایی، بارنامه باید قابل ظهرنویسی باشد تا امکان انتقال مالکیت کالا وجود داشته باشد.
قبض انبار: قبض انبار سندی است که نشان میدهد کالا به صورت رسمی وارد انبار گمرک شده است. در این سند اطلاعاتی مانند شماره بارنامه، مشخصات کالا، وزن، تعداد بستهها و تاریخ ورود به انبار ثبت میشود. قبض انبار یکی از اسناد کلیدی برای آغاز فرآیند ترخیص است.
گواهی مبدا (Certificate of Origin): این سند نشان میدهد که کالا در کدام کشور تولید یا بستهبندی شده است. گواهی مبدا در مواردی که تعرفه ترجیحی اعمال میشود، نقش مهمی دارد و باعث کاهش یا حذف بخشی از حقوق گمرکی میشود. در برخی موارد، صدور مجوز واردات نیز به محل ساخت کالا وابسته است.
وکالتنامه ترخیصکار: برای اینکه ترخیص کالا را به یک شخص یا شرکت متخصص بسپارید، باید وکالتنامه رسمی تنظیم شود. این وکالتنامه میتواند در سربرگ شرکت صادر شود یا در دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسد، و باید مشخصات کامل ترخیصکار و اختیارات او را شامل شود.
کارت بازرگانی: برای واردات رسمی، داشتن کارت بازرگانی معتبر الزامی است. کارت باید فعال بوده و اهلیت واردات کالای مورد نظر (مطابق با کد تعرفه) را داشته باشد. در برخی موارد، کارتهای بازرگانی اجارهای مشکلات حقوقی برای واردکننده ایجاد میکنند.
مجوزهای قانونی (در صورت نیاز): برخی کالاها برای ترخیص نیاز به مجوزهای خاص دارند. مثلاً مواد غذایی یا بهداشتی نیاز به مجوز سازمان غذا و دارو دارند، لوازم الکترونیکی خاص نیاز به مجوز سازمان تنظیم مقررات یا انرژی اتمی دارند، و کالاهای مشمول استاندارد اجباری نیز نیاز به تأییدیه سازمان ملی استاندارد ایران دارند. عدم دریافت مجوزهای مربوطه میتواند منجر به توقیف کالا یا برگشت آن شود.
جمعبندی: فرآیند ترخیص کالا تنها زمانی بدون دردسر طی میشود که مدارک آن بهدرستی و بهطور کامل آماده شده باشد. هرگونه نقص یا اشتباه در این مدارک میتواند باعث اتلاف وقت، هزینه اضافی، یا حتی برگشت خوردن کالا شود.
اگر برای بررسی مدارک، دریافت مجوزها یا انجام ترخیص نیاز به راهنمایی یا مشاوره دارید، ما در کنارتان هستیم. برای مشاوره واردات و ترخیص، همین حالا با ما تماس بگیرید یا پیام بدهید.
